"วัดดอนธาตุ" กับ...วัดเกาะแก้วพระนอนคอนสววรค์ฯ
"วัดเกาะแก้วพระนอนคอนสวรรค์วิเวกพุทธกิจศาสนา" เป็นชื่อวัดเต็มๆ ของวัดดอนธาตุ ตั้งอยู่บนเกาะดอนธาตุกลางแม่น้ำมูล ต.ทรายมูล และบ้านคันไร่ อ.พิบูลมังสาหาร จ.อุบลราชธานี มีเนื้อที่ประมาณ ๑๓๐ ไร่ ลักษณะยาวรี ตามลำน้ำมูล หัวดอนเกาะอยู่ทิศตะวันออก มองเห็นหมู่บ้านทรายมูล อยู่ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ สองฝั่งร้องตะโกน ได้ยินถึงกัน ซึ่งเป็นสถานที่ปฏิบัติธรรมและท่องเที่ยวขึ้นชื่อของ จ.อุบลราชธานี
วัดแห่งนี้เป็นวัดสุดท้ายที่หลวงปู่เสาร์ กนฺตสีโล สร้างขึ้น รวมทั้งยังเป็นวัดสุดท้ายที่หลวงูป่เสาร์อยู่ปฏิบัติธรรม ก่อนที่จะไปมรณภาพในอิริยาบถนั่งที่วัดมหาอำมาตยาราม อ.วรรณไวทยากรณ์ นครจำปาสัก ประเทศลาว เมื่อวันที่ ๓ กุมภาพันธ์ ๒๔๘๔ สิริรวมอายุ ๘๒ ปี ๓ เดือน ๑ วัน และได้อัญเชิญศพกลับมาจัดงานฌาปนกิจที่วัดบูรพาราม อ.เมือง จ.อุบลราชธานี โดยทุกๆ ปี ระหว่างวันที่ ๒-๓ กุมภาพันธ์ จะมีการปฏิบัติธรรมและทำบุญครบรอบคล้ายวันมรณภาพ
หลวงปู่เสาร์ท่านเป็นพระไม่ชอบพูด ไม่ชอบเทศน์ ไม่ชอบมีความรู้แปลกๆ ต่างๆ กวนใจเหมือนท่านพระอาจารย์มั่น เวลาจำเป็นต้องเทศน์ ท่านก็เทศน์เพียงประโยคหนึ่งหรือสองเท่านั้น แล้วก็ลงธรรมาสน์ไปเสีย ประโยคธรรมที่ท่านเทศน์ซึ่งพอจับใจความได้ว่า ?ให้พากันละบาปและบำเพ็ญบุญอย่าให้เสียชีวิตลมหายใจไปเปล่าที่ได้มีวาสนามาเกิดเป็นมนุษย์? และ ?เราเกิดเป็นมนุษย์ มีความสูงศักดิ์มาก แต่อย่านำเรื่องของสัตว์มาประพฤติ มนุษย์ของเราจะต่ำลงกว่าสัตว์ และจะเลวกว่าสัตว์อีกมาก เวลาตกนรกจะตกหลุมที่ร้อนกว่าสัตว์มากมาย อย่าพากันทำ?
นอกจากนี้หลวงปู่เสาร์มักจะสอนลูกศิษย์เสมอๆ ว่า ?การให้ทาน ใครๆ ก็ให้ทานมามากแล้ว มีผลานิสงค์มากเหมือนกัน แต่ยังสู้บวชเป็นขาวเป็นชีรักษาศีลอุโบสถไม่ได้ มีอานิสงส์มากกว่าให้ทานนั้นเสียอีก ถ้าใครอยากได้บุญอยากขึ้นสวรรค์ไปนิพพานพ้นทุกข์ ก็ควรบวชเป็นขาวเป็นชีรักษาศีลอุโบสถเสียในวันนี้"
การสร้างวัดแห่งนี้สร้างขึ้นขณะที่หลวงปูเสาร์มีอายุย่างเข้าปีที่ ๘๐ แล้ว การออกธุดงค์ไกลๆ ทำได้ไม่สะดวกเหมือนแต่ก่อน วัดที่สร้างใหม่บนเกาะดอนธาตุนี้ยังไม่มีชื่อเรียกเป็นทางการวันหนึ่ง ในท่ามกลางศิษย์ที่เป็นพระเณร พ่อขาว แม่ชี และฆราวาสญาติโยมทั้งหลาย ที่อยู่พร้อมเพรียง ณ ที่นั้น หลวงปู่ใหญ่ได้พูดขึ้นเชิงปรึกษาหารือว่า ?วัดนี้พวกหมู่เจ้าสิให้ชื่ออีหยัง เหอ??
ในที่ประชุมต่างพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า ?แล้วแต่พ่อแม่ครูอาจารย์เป็นผู้ตั้ง...? หลวงปู่ใหญ่จึงพูดขึ้นว่า ?ถ้าจังซั่น ข่อยสิให้ชื่อจังซี่ สิดีบ่ ฟังเด้อ !...วัดเกาะแก้วพระนอนคอนสวรรค์วิเวกพุทธกิจศาสนา? บรรดาสานุศิษย์ ณ ที่นั้นต่างอนุโมทนาสาธุการหลวงปู่ใหญ่ ถามย้ำความเห็นว่า ?พวกหมู่เจ้าเห็นดีบ่ ถ้าเห็นดีกะให้เอากระดาษดินสอจดไว้เด้อ? เป็นอันว่าวัดที่สร้างใหม่มีชื่ออันเป็นมงคลดังได้กล่าวมาแล้ว แต่ครูบาอาจารย์ในยุคนั้นเรียกสั้นๆ ว่า ?วัดเกาะ" ก่อนที่จะมาเรียกว่า "วัดดอนธาตุ" อย่างทุกวันนี้
อย่างไรก็ตามหลังจาก พ.ศ.๒๕๐๙ วัดนี้ไม่มีพระภิกษุ เข้าจำพรรษาระยะหนึ่งหากแต่ยังอยู่ในความเอาใจใส่ดูแลรักษาแบบตระเวนเช้ามา-เย็นกลับ ของท่านพระครูพิบูลธรรมภา เจ้าอาวาสวัดภูเขาแก้ว ตลอดช่วง พ.ศ.๒๕๐๙-๒๕๑๘ ในช่วงนี้ แม้จะขาดพระภิกษุจำพรรษา แต่มีผู้เป็นสตรีเพศดูแลรักษาศาสนสมบัติแห่งนี้อยู่ ๒ ท่าน คือ แม่ชีพัน และแม่ชีปลา
พ.ศ.๒๕๑๘ นวกภิกษุวัดภูเขาแก้ว ที่อุปสมบทจำพรรษาในปีดังกล่าว ได้ปฏิสังขรณ์วัดในสายวิปัสสนากรรมฐาน ฝ่ายธรรมยุต โดยการบัญชาการพระครูพิบูลธรรมภาณ เจ้าคณะอำเภอ ฝ่ายธรรมยุตสมัยนั้น โดยการนำของพระบุญเย็น โรจโน ได้นำคณะสงฆ์เข้าปฏิสังขรณ์วัดดอนธาตุ และเข้าจำพรรษาที่วัดดอนธาตุ ปัจจุบันนี้พระอาจารย์สมบูรณ์ ขนฺติโก เป็นเจ้าอาวาส
ทุกวันนี้วัดดอนธาตุนอกจากศาสนกิจ ตามปกติธรรมเนียมประเพณีแล้ว ยังมีพิธีทำบุญตามพื้นบ้านโบราณตามฤดูกาล เช่น บุญกวนข้าวทิพย์ บุญเดือนยี่ ซึ่งต้องจัดทำตามกาลกำหนด ขาดมิได้ สามารถเข้ามาปฏิบัติธรรมได้ทุกวัน โดยผู้ที่มาปฏิบัติที่วัดดอนธาตุ ส่วนมากนั้นจะมีพื้นฐานการภาวนามาบ้างแล้ว พระอาจารย์ใหญ่ (ประธานสงฆฺ) จะเน้นการสอนด้วยการปฏิบัติให้ดู แต่สามารถเข้ามาสอบถามข้อสงสัยในการปฏิบัติภาวนากับพระอาจารย์ใหญ่ได้
เจดีย์พิพิธภัณฑ์
"เจดีย์พิพิธภัณฑ์หลวงปู่เสาร์ กนฺตสีโล" ตั้งอยู่ท่ามกลางแมกไม้ใหญ่ ที่ยังรักษาสภาพป่าไม้ธรรมชาติเดิมไว้ ฐานพระเจดีย์เป็นกำแพงหินทรายโดยรอบยกสูง ภายในองค์เจดีย์เป็นห้องพิพิธภัณฑ์ขนาด ๙.๕๐x๙.๕๐ เมตร มีประตูบานไม้สักหนา ๒ นิ้ว เปิดเข้าออกได้ ๓ ด้าน คือ ด้านหน้าและด้านข้าง ๒ ด้าน
พื้นปูด้วยแกรนิต ผนังภายในห้องกรุด้วยหินทรายสีขาว แสดงถึงความเป็นธรรมชาติ แท่นหินอ่อนสีขาวบริสุทธิ์ เป็นที่ประดิษฐานรูปหล่อของหลวงปู่เสาร์ในท่านั่ง ประดับซ้ายขวาด้วยพานพุ่ม อยู่ภายใต้ซุ้มด้านหลังองค์พระเจดีย์ เสมือนหลวงปู่นั่งเจริญภาวนาในถ้ำ
ถัดมาเป็นแท่นหินที่นั่งกรรมฐานของหลวงปู่เสาร์ เบื้องหน้าเป็นทางเดินจงกรม ที่หลวงปู่เคยใช้เดินจงกรม และมีทางเดินจงกรมที่หน้าบันไดกุฏิด้วย ทำให้เห็นถึงปฏิปทาของหลวงปู่ที่มุ่งมั่นปฏิบัติสมาธิภาวนา
โดยรอบพระเจดีย์เป็นลานกว้าง ใช้ปฏิบัติศาสนกิจ เช่น เวียนเทียน และมีทางเชื่อมศาลากับเจดีย์เป็นลานคอนกรีต ที่ยังเก็บรักษาต้นไม้ที่มีอยู่ไว้ จึงมีต้นไม้ใหญ่ผุดขึ้นในลาน ดูร่มรื่นและให้บรรยากาศของวัดป่า
เบื้องหน้าพระเจดีย์ทางซ้าย มีกุฏิที่หลวงปู่เสาร์เคยอยู่จำพรรษา เป็นกุฏิไม้เล็กๆ ยกใต้ถุนสูง มีเพียงหนึ่งห้อง และมีระเบียงหน้าห้องยาวตลอด ทางขึ้นเป็นบันไดไม้พาด ๓ ชั้น ก้าวห่างๆ ผนังกั้น เป็นผนังไม้ซ้อนทับเกล็ด หลังคามุงด้วยแผ่นไม้ ผ่าเป็นแผ่นยาว ซ้อนทับกัน มีลักษณะง่ายๆ สมถะ
?การให้ทาน ใครๆ ก็ให้ทานมามากแล้ว มีผลานิสงส์มากเหมือนกัน แต่ยังสู้บวชเป็นขาวเป็นชี รักษาศีลอุโบสถไม่ได้ มีอานิสงส์มากกว่าให้ทานนั้นเสียอีก?
"ไตรเทพ ไกรงู"
http://www.komchadluek.net/detail/20100305/50784/วัดดอนธาตุกับ...วัดเกาะแก้วพระนอนคอนสววรค์ฯ.html
