พิมพ์หน้านี้ - ทายสิ ใครได้ขึ้นปกหนังสือโลกลี้ลับ ครับ?

ประวัติ
หลวงปู่ญาท่านตู๋ ธมฺมสาโร
วัดสุขาวาส บ้านเวียง ต.กระเดียน อ.ตระการพืชผล จ.อุบลราชธานี

[/size][/color]

อุบลราชธานี ได้ชื่อว่าเป็นเมืองแห่งนักปราชญ์ แหล่งก่อกำเนิดบูรพาจารย์ พระอริยะสงฆ์นามกระฉ่อนขึ้นมากมาย บ้านสะพือ อำเภอตระการพืชผล เป็นพื้นที่หนึ่งของจังหวัดอุบลราชธานี ทุกอณูของพื้นที่แห่งนี้ยังครุกรุ่นไปด้วยเรื่องราวของพระอริยะสงฆ์ ผู้มีนามอุโฆษที่ถูกประมวลไว้ด้วยความลี้ลับ อภินิหาร และเข้มขลังอย่างไม่มีใครเท่าเทียม คือ สำเร็จลุน แห่งนครจำปาศักดิ์ แต่หลักฐานอันเป็นรูปธรรมเกี่ยวกับประวัติส่วนตัวท่านนั้น กลับปรากฏเลือนราง แต่ก็มิใช่ว่าจะไม่หลงเหลือร่องรอยให้ผู้ที่ใช้ความอุตสาหะค้นหาตำนานของอริยะสงฆ์ผู้นี้ได้สัมผัสเลย แล้วผู้ใดเล่าคือผู้สืบสรรพวิชาและปฏิปทาของสำเร็จลุนท่าน
คำโบราณท่านว่าไว้ ลูกไม้ย่อมหล่นไม่ไกลต้น ศิษย์เอกของสำเร็จลุนส่วนใหญ่จะอยู่ที่จำปาศักดิ์ และที่ จ.อุบลราชธานี เพราะสถานที่ทั้งสองนี้ คือ สถานที่ที่ท่านเคยมาจำพรรษาอยู่ ดังนั้น ศิษย์เอกผู้สืบสรรพวิชาและปฏิปทาของสำเร็จลุนก็มิใช่ใครอื่น ได้แก่ หลวงปู่ญาท่านตู๋ ธมฺมสาโร วัดสุขาวาส บ้านเวียง อำเภอตระการพืชผล และ หลวงปู่ญาท่านกัมมัฏฐานแพง จนฺทสาโร วัดสิงหาญ อ.ตระการพืชผล เพราะสำเร็จลุนท่านมาบวชเรียนและจำพรรษาที่วัดสิงหาญแห่งนี้ ว่ากันว่ากว่าครึ่งค่อนชีวิตของท่านเลยทีเดียว และท่านก็เป็นศูนย์รวมจิตใจของคนบ้านสะพือด้วย นอกจากนั้นยังมี หลวงปู่ญาท่านตัน ซึ่งเป็นศิษย์น้องของญาท่านตู๋และญาท่านกัมมัฏฐานแพงอีกรูป ทั้ง 3 ท่านคือปรมาจารย์ผู้เผยแพร่สรรพวิชาสายสำเร็จลุนมิให้สาบสูญไป อีกทั้งยังสืบต่อมาถึง หลวงปู่ญาท่านโทน กนฺตสีโล (พระครูพิศาลสังฆกิจ) วัดบูรพา บ้านสะพือ และ หลวงปู่ญาท่านฤทธิ์ โสภิโต (พระครูโสภิตพิริยะคุณ) วัดสระกุศกร และอีกหลายๆ รูปด้วยกัน
ขอกล่าวเฉพาะประวัติบูรพาจารย์ศิษย์ก้นกุฏิของพระอาจารย์ใหญ่สำเร็จลุนรูปสำคัญ นั่นก็คือ หลวงปู่ญาท่านตู๋ ธมฺมสาโร วัดสุขาวาส บ้านเวียง ต.กระเดียน อ.ตระการพืชผล จ.อุบลราชธานี
ตามคำบอกเล่าของผู้เฒ่าผู้แก่แถบบ้านเวียง อ.ตระการพืชผล จ.อุบลราชธานี ว่า หลวงปู่ญาท่านตู๋ ธมฺมสาโร เทพเจ้าแห่งอำเภอตระการพืชผล ท่านเดินไม่เปียกฝน สามารถย่อแผ่นดิน (ย่นระยะทาง) จัดเป็นตำนานอิสีผู้ข่วมของ รูปที่ 2 ต่อจากพระอาจารย์ใหญ่สำเร็จลุน (?ข่วม ของ? เป็นภาษาลาว แปลเป็นไทยคือผู้ที่สามารถเดินข้ามแม่น้ำโขงได้)
หลวงปู่ญาท่านตู๋ ธมฺมสาโร ท่านเกิดที่บ้านเวียง ต.กระเดียน อ.ตระการพืชผล จ.อุบลราชธานี เมื่อเดือน 12 ปีวอก พ.ศ. 2426 ในสกุลวงศ์คำ เป็นบุตรคนสุดท้อง บิดามารดาได้ถึงแก่กรรมตอนท่านอายุ 6 ขวบ เมื่ออายุได้ 8 ขวบ พี่สาวได้นำไปมอบให้กับพระอาจารย์เคน ท่านได้อยู่ศึกษาพระธรรมวินัยกับพระอาจารย์เคนจนอายุครบ 20 ปี จึงได้อุปสมบทเป็นพระภิกษุ โดยมีพระอาจารย์เคนเป็นพระอุปัชฌาย์ และได้มาร่ำเรียนกับ ญาท่านสีดา แห่งวัดสิงหาญ
สมัยก่อนนั้น ถ้าพูดถึงพระภิกษุผู้มีนามอุโฆษแห่งนามของเมืองขุหลุ (อำเภอตระการพืชผลปัจจุบัน) นั้น จะมีอยู่ 2 รูปด้วยกันคือ ญาท่านลุน หรือ สำเร็จลุน ท่านจะไปๆ มาๆ ระหว่างบ้านสะพือและบ้านเวินไซ นครจำปาศักดิ์ และญาท่านสีดา(สำเร็จสีดา) แห่งวัดสิงหาญ บ้านสะพือ สำเร็จลุนและสำเร็จสีดา ทั้งสองท่านเปรียบเสมือนพี่น้องกัน เพราะท่านทั้งสองได้รับการอบรมเลี้ยงดูโดยญาท่านอุตตมะ ปฐมอาจารย์ใหญ่แห่งวัดสิงหาญ ญาท่านอุตตมะในสมัยอดีตคือผู้ที่ถูกกล่าวถึงด้วยความลี้ลับและอิทธิฤทธิ์มากมาย ท่านได้นำสามเณรสีดาและสามเณรลุนมาเลี้ยงคู่กัน ญาท่านอุตตมะนั้นมีศักดิ์เป็นอาของสามเณรลุน เพราะท่านคือน้องชายแท้ๆของบิดาสำเร็จลุน จริงๆ แล้ว สำเร็จลุนเองก็บวชเรียนที่วัดสิงหาญ บ้านสะพือ โดยมีญาท่านอุตตมะเป็นพระอุปัชฌาย์
ในชีวประวัติของหลวงปู่ญาท่านตู๋ ธมฺมสาโร หากไม่กล่าวถึงพระภิกษุอีก 2 รูป คือ 1. ญาท่านแพง 2. ญาท่านตัน เห็นจะเป็นไปไม่ได้ เพราะท่านทั้งสองมีความสำคัญอย่างยิ่งในสายของสำเร็จลุน ญาท่านแพง เป็นคนเชื้อสายบ้านสะพือ ญาท่านตัน เป็นคนเชื้อสายบ้านนาเอือด แต่มาโตที่บ้านสะพือ ส่วนญาท่านตู๋นั้น เป็นคนบ้านเวียง ทั้งสามท่านนั้นเป็นสหายกันมาตั้งแต่วัยหนุ่ม ญาท่านตู๋และญาท่านแพงนั้นอายุไล่เลี่ยกัน ญาท่านแพงจะอ่อนกว่าญาท่านตู๋อยู่ 1 ปี ส่วนญาท่านตันจะอ่อนกว่าทั้งสองท่านอยู่ 6-8 ปี ญาท่านแพงและญาท่านตันได้บวชเรียนที่วัดสิงหาญ ภายใต้การอบรมสั่งสอนของญาท่านสีดา ทั้งสามท่านจึงเป็นศิษย์ร่วมอาจารย์เดียวกัน
หลังจากที่ทั้งสามท่านได้รับการถ่ายทอดสรรพวิชาจากญาท่านสีดาจนหมดแล้ว ญาท่านสีดาจึงแนะนำให้ศิษย์ทั้งสามไปกราบญาท่านลุน (สำเร็จลุน) แห่งวัดบ้านเวินไซ นครจำปาศักดิ์ ซึ่งในช่วงเวลานั้น สำเร็จลุนได้ธุดงค์มาบ้านสะพือเพื่อมาเยี่ยมเยือนญาท่านสีดาพอดี
ดังนั้น ญาท่านตู๋ ญาท่านแพง ญาท่านตัน จึงได้พบกับสำเร็จลุนครั้งแรกโดยการแนะนำของญาท่านสีดาผู้เป็นอาจารย์ ขณะนั้นท่านทั้งสามยังป็น พระตู๋ พระแพง และพระตัน รวมทั้งพระที่เป็นลูกศิษย์ของญาท่านสีดาอีกหลายรูป เช่น พระพู และพระบัณฑิต จึงได้เรียนกับสำเร็จลุนที่วัดสิงหาญอยู่ช่วงระยะเวลาหนึ่ง ก็ถึงเวลาที่สำเร็จลุนต้องกลับจำปาศักดิ์ สำเร็จลุนจึงเอ่ยกับพระหนุ่มทั้งหลายว่า ถ้าพวกเจ้าอยากได้ดีกว่านี้จงตามเรากลับไปที่นครจำปาศักดิ์
เพราะท่านผู้นี้ได้เคยแสดงอภินิหารหลายอย่างให้เห็น พระตู๋ พระแพง พระตัน พระภู พระบัณฑิต และพระรูปหนุ่มอื่นๆ จึงไม่ลังเลใจ ได้ตามสำเร็จลุนไปนครจำปาศักดิ์ ซึ่งไม่ทราบว่าเป็นสถานที่ใดในนครจำปาศักดิ์ อาจจะเป็นภูเขาควายตักศิลาแห่งตำนานก็เป็นไปได้ เพราะสมัยก่อนพระภิกษุผู้ต้องการเรียนวิชาต่างก็ดั้นด้นไปยังสถานที่แห่งนี้กันทั้งนั้น พระหนุ่มทั้งหลายจึงได้ศึกษาสรรพวิชาต่างๆ กับสำเร็จลุนที่นครจำปาศักดิ์อยู่หลายพรรษา แล้วแต่ว่าผู้ใดจะได้วิชาแขนงใดไป หลังจากนั้น ได้มีเสียงร่ำรืออย่างหนาหูจากฝั่งลาวว่า พระหนุ่มทั้งหลายได้สำเร็จวิชาจากนครจำปาศักดิ์ ทั้ง พระตู๋ พระแพง พระตัน และรูปอื่นๆ ชาวจำปาศักดิ์ต่างขนานนามท่านเหล่านั้นว่า ?สำเร็จตู๋ สำเร็จแพง สำเร็จตัน? ตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา ท่านทั้งหลายจึงถือเป็นปรมาจารย์ผู้เผยแพร่สรรพวิชาสายสำเร็จลุนมิให้สาบสูญไป
ศิษย์ของหลวงปู่ญาท่านตู๋มีอยู่หลายรูป ส่วนใหญ่จะอยู่นครจำปาศักดิ์และจ.อุบลราชธานี โดยเฉพาะในเขตตระการพืชผล เขมราฐ ศรีเมืองใหม่ โพธิ์ไทร โขงเจียมและตาลสุม เช่น หลวงปู่ญาท่านทอง (พระครูศาสนกิจจาทร) วัดบ้านหัวเรือ ต.หัวเรือ อ.เมือง จ.อุบล หลวงปู่ญาท่านฤทธิ์ โสภิโต (พระครูโสภิตพิริยะคุณ) วัดสระ ต.กุศกร อ.ตระการพืชผล หลวงปู่โทน กนฺตสีโล (พระครูพิศาลสังฆกิจ) วัดบูรพา บ้านสะพือ อ.ตระการพืชผล หลวงปู่ดี ภทฺทิโย วัดป่าหิมพานต์ บ้านหนองบัว-เหล่าลิง อ.กุดข้าวปุ้น หลวงปู่ภู ถาวโร (พระครูภูมาภิบาล) วัดสว่างอารมณ์ บ้านกองโพน อ.เขมราฐ หลวงปู่ลี อุตฺตโร (พระครูภาวนาภินันท์) วัดบ้านม่วงเดียด อ.ตระการพืชผล หลวงปู่สี สุเมโธ วัดสิงหาญ หลวงปู่บุตร วัดสำราญราษฎร์วราราม และรูปอื่นๆ อีกมากมาย
หลวงปู่ญาท่านตู๋ ท่านได้ธุดงค์ไปหลายๆประเทศ เช่น ลาว ญวน พม่า และประเทศอื่นๆอีกหลายประเทศ ธุดงค์ไปกับญาท่านสีดา(สำเร็จสีดา)และญาท่านลุน(สำเร็จลุน) โดยมีคณะผู้ร่วมเดินทางคือ ญาท่านกัมมัฏฐานแพง ญาท่านตัน ญาท่านภู ญาท่านบัณฑิต และพระสหายที่จำปาศักดิ์อีกหลายรูป
หลังจากพระอาจารย์ทั้ง 2 รูปมรณภาพลง หลวงปู่ญาท่านตู๋ ท่านจะธุดงค์ไปกับพร้อมกับบรรดาศิษย์ของท่าน อันได้แก่ พระดี ภทฺทิโย พระผุย บ้านกระเดียน พระภู บ้านคำสมิง พระภู บ้านกองโพน พระฤทธิ์ วัดสระกุศกร พระโทน วัดบูรพา พระแสง บ้านหนองผือเขมราฐ พระลี(พระครูพนาภินันท์) พระทอง บ้านหัวเรือ หลวงปู่สี สุเมโธ วัดสิงหาญ หลวงปู่บุตร วัดสำราญราษฎร์วราราม และรูปอื่นๆอีกหลายรูป ท่านได้ธุดงค์อยู่หลายปีทีเดียว ต่อมาเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2482-2483 สงครามอินโดจีนสงบลง ท่านได้เดินทางกลับบ้านเกิด
หลวงปู่ญาท่านตู๋เป็นพระที่เคร่งครัดในวัตรปฏิบัติ ไม่สนใจยศฐาบรรดาศักดิ์และไม่ยอมรับตำแหน่งทางการปกครองคณะสงฆ์ ถึงแม้จะมีคนมอบให้ก็ไม่ยอม โดยมอบหมายให้หลวงปู่ญาท่านลี อุตฺตโร ซึ่งเป็นศิษย์คนสนิทของท่านรับตำแหน่งแทน หลวงปู่ญาท่านตู๋เป็นผู้มากด้วยบุญบารมีและอิทธิฤทธิ์เป็นที่เคารพบูชาของประชาชนชาวอำเภอตระการพืชผล ในสมัยที่ท่านยังมีชีวิตอยู่ได้ทำประโยชน์คุณูปการแก่บ้านเกิดของท่านอย่างมากมาย โดยเป็นผู้นำลูกหลานพัฒนาบ้านเกิดซึ่งไม่สามารถนำมาบรรยายได้หมด ขอยกตัวอย่าง ดังนี้
   1.   ปี พ.ศ. 2487 ได้นำชาวบ้านรื้อโบสถ์หลังเก่าออกและเริ่มสร้างโบสถ์หลังใหม่แทนในปี พ.ศ.2489 แล้วเสร็จปี 2492 ฉลองอย่างใหญ่โต โดยนายเหลี่ยม โสมมา ผู้ใหญ่บ้านสมัยนั้น เป็นประธานฝ่ายฆราวาส
   2.    ปี พ.ศ.2494 ได้นำชาวบ้านสร้างศาลาการเปรียญ (หลังปัจจุบัน)
   3.    ได้แยกโรงเรียนวัดบ้านเวียงออกจากวัดไป เมื่อ ปี พ.ศ. 2495 ไปสร้างขึ้นใหม่ในที่ตั้งปัจจุบัน ท่านได้ขอความร่วมมือร่วมใจจากชาวบ้านสามหมู่บ้าน เป็นกำลังสนับสนุน โดยไม่ได้ใช้งบประมาณทางราชการแม้แต่บาทเดียว สร้างเสร็จ เมื่อปี พ.ศ. 2497 ชาวบ้านจึงขนานนามโรงเรียนนี้ว่า ?โรงเรียนบ้านเวียงตู๋อุปถัมภ์? ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา เพื่อให้เกียรติและเป็นการระลึกถึงคุณงามความดีของท่าน
ต่อมา เมื่อถึงฤดูเข้าพรรษาในปี พ.ศ. 2505 หลวงปู่ญาท่านตู๋ ได้ไปจำพรรษาที่อยู่ที่วัดเอี่ยมวนาราม บ้านม่วงเดียด ตามคำขอร้องของหลวงปู่ลี (พระครูพนาภินันท์) ลูกศิษย์คนสนิทของท่าน ขณะที่ท่านหลวงปู่ญาท่านตู๋จำพรรษาอยูที่วัดเอี่ยมวนาราม ชาวบ้านม่วงเดียด เห็นว่าท่านหลวงปู่เป็นพระเถระผู้ใหญ่ จึงพร้อมใจกันสร้างองค์กฐินขึ้นเพื่อถวายท่านเมื่อพ้นพรรษาแล้ว พอหลวงปู่ได้รับผ้ากฐินแล้วไม่นานเท่าไหร่ ก็ได้ล้มป่วยลงกระทันหัน และมรณภาพลงด้วยท่านั่งสมาธิในกุฏิของท่านที่วัดเอี่ยมวนาราม ขณะที่มีอายุได้ 80 ปี 60 พรรษา
หลังจากนั้น หลวงปู่ลีได้ให้คนไปบอกลูกหลานของท่านที่บ้านเวียงตั้งแต่เวลากลางคืนของวันที่ท่านมรณภาพ เมื่อชาวบ้านพร้อมลูกหลานทราบว่าท่านปู่มรณภาพแล้ว ต่างก็พากันเศร้าสลดใจไปตามๆกัน ท่านพระครูพนาภินันท์ (หลวงปู่ลี) ได้ปรึกษาหารือกับลูกหลานของหลวงปู่และชาวบ้านตกลงกันว่าจะเก็บศพของท่านไว้ 2 เดือน
ครั้นถึงเดือน 3 ปี พ.ศ. 2506 ได้จัดงานฌาปนกิจศพของท่านใหญ่โตอย่างสมเกียรติ ณ เมรุวัดเอี่ยมวนาราม บ้านม่วงเดียด มีอุบาสกอุบาสิกา ข้าราชการ และพ่อค้า ประชาชน มาร่วมพิธีมากมาย รวมทั้งญาติโยมจากฝั่งลาวด้วย ส่วนอัฐิธาตุของหลวงปู่นั้น ลูกหลานชาวบ้านเกิดของท่าน (บ้านเวียง-บ้านลาด-บ้านเหล่า)ได้อัญเชิญมาเก็บไว้ที่วัดสุขาวาส บ้านเวียง
ต่อมา เมื่อปี พ.ศ. 2507 ชาวบ้านเวียง ได้ปรึกษาหารือกันสร้างพระสถูปเจดีย์ขึ้นเพื่อบรรจุอัฐิธาตุของท่าน มีพ่อใหญ่เหลี่ยม โสมมา เป็นประธาน โดยสร้างเป็นเจดีย์รูปแปดเหลี่ยม ฐานกว้าง 3 เมตร สูง 12 เมตร ขอแรงจากชาวบ้านช่วยกันวันละ 14 คน จนสำเร็จลงด้วยดี เมื่อ ปี พ.ศ. 2508 สร้างเสร็จก็มีการฉลองสมโภชอย่างสมเกียรติ และพระสถูปเจดีย์แห่งนี้ตั้งอยู่ที่ทางทิศตะวันตกของโบสถ์หลังปัจจุบันของวัดสุขาวาส เพื่อให้ลูกหลาน ญาติโยม ทั้งที่อยู่ใกล้และไกลมา ได้มากราบสักการะบูชาจนถึงทุกวันนี้ และคงไม่เกินเลยที่จะกล่าวว่า หลวงปู่ญาท่านตู๋ คือ?เทพเจ้าแห่งอำเภอตระการพืชผล? เพราะสำหรับพุทธศาสนิกชนชาวอำเภอตระการพืชผลแล้ว จะหาพระรูปใดที่เทียมเท่าท่านนั้นไม่มี ท่านคือพระผู้นั่งอยู่ในใจของพุทธศาสนิกชนชาวอำเภอตระการพืชผลอย่างแท้จริงและไม่มีวันเปลี่ยนแปลง

ชมรมอนุรักษ์พุทธศิลป์แห่งภาคอีสาน