พิมพ์หน้านี้ - ประวัติบ้านสะพือ อ.ตระการพืชผล จ.อุบลราชธานี

บ้านสะพือหรือตำบลสะพือในปัจจุบัน เป็นตำบลหนึ่งใน 21 ตำบลของอำเภอ ตระการการพืชผล จ.อุบลราชธานี ห่างจากที่ว่าการอำเภอตระการประมาณ 15 กม. ลักษณะภูมิประเทศ เป็นที่ราบสูงเอียงลาดจากทิศตะวันออกไปสู่ทิศตะวันตก มีแหล่งน้ำ ธรรมชาติ อาทิ ห้วย หนอง แต่ส่วนใหญ่น้ำมักแห้งขอดในฤดูแล้ง ทางการจึงสร้าง ฝายน้ำล้น ทำนบดิน เพื่อช่วยกักเก็บน้ำไว้ในฤดูแล้ง
ประวัติ
บ้านสะพือเคยเป็นที่ตั้งถิ่นฐานของชุมชนไทยลาว ปรากฎหลักฐานในเอกสาร ตำนานเรียกบ้านสะพือใหญ่ หรือ บ้านสะพือหลวง เมื่อสร้างเมืองอุบล นางเหมือนตา ธิดาเจ้าพระยาพาไพร่พลไปตั้งบ้านเรือนที่บ้านสะพือ พศ........... ยกฐานะเป็นบ้านสะพือหลวงเป็นเมืองตระการพืชผล ภายหลังเห็นว่า กันดารน้ำจึงย้ายมาตั้งอยู่ที่ปัจจุบัน
ส่วนคำว่าสะพือ มาจากคำว่า สระผือ ดังปรากฏหนองน้ำใหญ่และมีต้นผือ ในหนองน้ำจำนวนมาก ประกอบด้วยวัดถึง 4 วัด คือวัดสิงหาญ วัดศรีชมพู วัดบูรพา และวัดทุ่งศรี ประชาชนประกอบอาชีพการเกษตรกรรมทำนา เลี้ยงโคกระบือ ปลูกหม่อน เลี้ยงไหม และบางส่วนทำนาเกลือ ความสำคัญทางประวัติศาสตร์ บ้านสะพือในอดีต มีศูนย์รวมน้ำใจอยู่ที่สำเร็จลุน พระเถระอีสานซึ่งเชื่อถือว่ามี อิทธิปฏิหารย์สืบทอดมาถึงหลวงปู่โทน ผู้เป็นศิษย์ (ปัจจุบันมรณภาพแล้ว) บ้านสะพือเป็นที่รู้จักกันในนามของบ้านผู้กำเนิดกบฎผู้มีบุญ ในสมัย ร.5 ปีชวด รศ.119 เกิดข่าวสืบปรากฏเป็นลายแทง ว่ากลางเดือน 6 ปีฉลู รศ.120 จะเกิดเภทภัยใหญ่หลวง หินแฮ่ (ลูกรัง) จะกลายเป็นเงินเป็นทอง ฟักเขียงฟักทองจะกลายเป็นช้างม้า ควายทุยเผือก หมู จะกลายเป็นยักษ์กินคน ท้าวธรรมิกราช (ผู้มีบุญ) จะมาเป็นใหญ่ในโลกนี้ ต่อมาถึงปลายปี รศ.119 นายมั่นหรือองค์มั่น เป็นคนมีภูมิลำเนาอยู่ฝั่งแม่น้ำโขง ตั้งตนเป็นเจ้าปราสาททองหรือพญาธรรามิกราช องค์บุญผู้เป็นใหญ่ ว่าจุติจากสวรรค์ ลงมาโปรดมวลมนุษย์ มาจากเมืองสุวรรณเขตฝั่งซ้ายแม่น้ำโขงมาคบคิดกับองค์ฟ้าเลื่อม เมืองตระการพืชผล ส้องสุมกล่อมผู้คนอยู่บ้านนาโพธิ์ ตำบล หนามแท่ง อำเภอบ้านด่าน ได้ผู้คนเป็นพรรคพวกและวางแผนจะไปตีเมืองอุบลฯ โดยตั้งมั่นอยู่ที่บ้านสะพือใหญ่ ถือเป็นกลุ่มผู้มีบุญที่ใหญ่ที่สุด
หลังปราบกบฎผู้มีบุญ กรมหลวงสรรสิทธิประสงค์มีตราประกาศห้ามมิให้ ราษฎรนับถือผีสางใดๆ ทั้งสิ้น เช่นการเข้าทรงลงเจ้า สูนผีผีไท ผีฝ้า ผีมเหสักข์หลักเมือง ผีปอบ ฯลฯ ผู้ใดฝ่าฝืนให้จับกุมปรับเป็นเงิน 12 บาท หรือจำคุก 1 เดือน ผลจากกบฎผีบุญราษฎรมีความหวาดกลัวและเข็ดขยาดเป็นอย่างยิ่ง

ชมรมอนุรักษ์พุทธศิลป์แห่งภาคอีสาน